Dordrecht, Netherlands

Dordt brengt na 400 jaar Ode aan de Synode

"De Dordtse Synode zorgde er voor dat ons land, dat in een soort staat van burgeroorlog verkeerde, weer tot rust kwam." Met die woorden duidt historicus Fred van Lieburg de betekenis van het 'congres', dat op 10 november 1618 begon in Dordrecht en vanaf eind deze week in de stad herdacht wordt.
Petra Scheurwater | 6 november 2018 09:59 | Aangepast op 6 november 2018 09:59
Het was méér dan een religieuze vergadering, want kerk en staat waren in die tijd nog flink verweven, zegt hij. "De deelnemers, ook tientallen mensen uit andere Europese landen, werden door Den Haag betaald. Rust in de kerk zou ook rust in het land brengen."

Tijdens de bijna zeven maanden durende Synode werden de Remonstranten – vanwege hun geloofsopvatting als oproerkraaiers beschouwd – uit de kerk verstoten. De leiders van de Remonstranten logeerden in een herberg, waar ze al die tijd feitelijk gevangen zaten.

Gesloopt

Van Lieburg heeft in archieven ontdekt dat die herberg zich bevond achter het pand De Vier Winden, aan de Wijnstraat ter hoogte van de Nieuwbrug. "En hier schuin tegenover, waar nu pand Cronenburgh staat, logeerden twintig Zwitsers."

De Kloveniersdoelen, waar de Synode gehouden werd, zijn in 1857 gesloopt. "Een historische fout van ons stadsbestuur", vindt de Dordtse historicus. "Want het had nu een prachtig museum kunnen zijn, waar je de sfeer van destijds kon opsnuiven."

Schilderij

Op de plek van de Kloveniersdoelen, aan de Doelstraat, staat nu de rechtbank. Aan de achterzijde van het gebouw herinneren slechts een plaquette en een grote zwart-wit kopie van het bekende schilderij van Pouwels Weyts aan de historisch betekenis van deze plek.

"De schilder woonde ook aan de Wijnstraat", weet Van Lieburg. Of hij het doek ook echt gemaakt heeft weet niemand, maar vast staat dat hij het voor 80 euro afleverde bij een opdrachtgever. Het doek hangt nu in het Dordrechts Museum.

Statenbijbel

Ook is altijd aangenomen dat de officiële Nederlandse taal ontstond door het besluit van de Dordtse Synode om de bijbel uit het Hebreeuws te vertalen. "Dat werd de Statenbijbel ja. Maar die was pas 20 jaar later klaar", besluit Van Lieburg.

Ook was de vertaling minder vernieuwend dan gedacht. Grote delen van de nieuwe Bijbel werden soms zelfs bijna letterlijk overgenomen uit een Nederlandse vertaling van een eeuw eerder.

Komende zaterdag, precies 400 jaar na dato, opent Koning Willem-Alexander in Dordrecht 'Ode aan de Synode'. Zeven maanden lang zijn er tal van activiteiten en festiviteiten in de stad.

Meest gelezen

Roy en Ria van woonboot gestuurd: ‘We worden de dakloosheid ingejaagd’

Coen Theuwis | Redactie Streek 56 | 17 jun 2025 21:00

Lees ook

Veteranen in de zomerzon gezet: 'Iedereen heeft zijn eigen drijfveer'

De traditionele veteranendag in Ridderkerk is ondanks de hitte van dit weekend goed verlopen. Wel wa...

Nieuw plan gemeente voor toerisme: wat mis jij aan recreatie in de Dordtse natuur?

Dordrecht werkt aan een nieuw plan voor recreatie en toerisme in de buitengebieden. Inwoners kunnen...

Marcel en zijn oude Franse dame trekken veel bekijks: ‘Ze is de enige in Nederland’

De Riverside Car Classic is weer in aantocht. Uit onze streek stellen een aantal verzamelaars hun ou...

Verbouwing Westeinddijk: kopzorgen door ‘Bordjesgate’ en slechte bereikbaarheid

“Hij stond weer omgedraaid”, verzucht een winkelmedewerker aan het Papendrechtse Westeind. Ze doelt ...

'Seksueel roofdier' de gevangenis in voor misbruik en verspreiden kinderporno

Voormalig Dordtenaar Cornelis den D. (38) misbruikte zijn broertje, nichtje en zijn jonge zwager. Da...

Waterscootertocht trekt met ruim 100 deelnemers door Drechtsteden

In Dordrecht heeft opnieuw de grootste waterscooter-toertocht van Nederland plaatsgevonden: de jaarl...