"Alles wat ik heb ontvangen, kan ik teruggeven en wíl ik teruggeven. Het zit niet in mijn aard om mensen op te lichten", zegt Dordtenaar L. als hij donderdag in de rechtbank het laatste woord krijgt. Daarmee is een rechtszaak normaal gesproken ten einde, maar nu stelt de rechter met enige verbazing toch nog een vraag: "U wilt het geld terug geven, begrijp ik dat goed?" L. herhaalt zijn woorden. "Alles wat ik heb ontvangen, kan ik teruggeven."
Zo'n vijftig beleggers vertrouwen de Dordtenaar van april 2021 tot aan 11 september van dit jaar geld toe, stelt justitie. Het gaat soms om grote sommen. Een belegger maakt bijna 115.000 euro in cryptovaluta over, een ander 88.000, weer een ander zelfs 230.000. Een speciale 'tradingbot' moet met het geld aan de slag om op de valutamarkt flinke rendementen te boeken. Onder de naam 'Against the Machine' spiegelt L. een fabelachtig rendement van 20% per maand voor, aldus justitie.
Een 'tradingbot' is een wiskundige formule waarmee automatisch en razendsnel aan- en verkopen op de financiële markten worden gedaan. Op zich zijn zulke handelssystemen een regulier onderdeel van de financiële wereld en kunnen ze goed werken. Zonder risico zijn ze zeker niet. Net als met iedere belegging kan er verlies worden geleden. Op Wall Street werken de slimste wetenschappers aan zulke tradingbots. De inhoud van hun werk wordt vaak beschouwd als extreem geheim en kan miljoenen of zelfs miljarden waard zijn.
Of de Dordtenaar echt zo'n 'bot' heeft gebouwd blijft tijdens de korte, voorbereidende rechtszaak in Dordrecht de vraag. Advocaat Pamela van Dongen stelt van wel. "Mijn cliënt ontkent oplichting en witwassen. De bot bestaat wel degelijk. Er is echt geld geïnvesteerd. Mijn cliënt kan dat alleen niet bewijzen vanuit de penitentiaire inrichting. Hij heeft een laptop nodig om dat aan te tonen." Volgens het Openbaar Ministerie heeft L. het geld zelf gehouden en heeft hij helemaal niet belegd. Maar het kan in theorie ook zo zijn dat de handelsformules niet werkten en voor grote verliezen hebben gezorgd. Daarover komt tijdens de zitting geen duidelijkheid.
De onrust ontstaat als drie beleggers in 2022 aangifte doen. Een belegger beschikt over mailadressen van de clientèle van L. en stuurt zijn mede-investeerders een tijdje later een bericht: 'Jullie zijn opgelicht.' Dan gaat het snel. De aangiftes van zo'n vijftig beleggers rollen binnen bij justitie. L. wordt aangehouden en zit al een paar maanden vast. Hij zegt in de rechtbank in Dordrecht dat zijn gezin daar zwaar onder lijdt. De IT''er ontkent schuldig te zijn.
'Ik wil alles teruggeven'
Sommige bezoekers in de rechtbank schudden hun hoofd als L. aan het woord is. Behalve een groep naasten van L, zijn er ook ook meerdere beleggers aanwezig. De officier wijst erop dat L. een Mercedes en BMW heeft gekocht. "L. heeft zich bewust uitgeschreven uit het bevolkingsregister om zich onzichtbaar te maken. Het zou een goedlopende tradingbot aan het werk zetten, maar al het geld was weg. Mensen die daar heel veel verstand van hebben, hebben tot diep in de nacht gezocht naar het geld. Ze hebben via zijn logins geen enkel spoor gevonden."
L. zou een computeropleiding in Rotterdam hebben gevolgd. "Hij wil nooit meer in deze situatie belanden en zal dus nooit meer met geld van anderen handelen", zegt zijn advocaat. "Hij mist zijn kinderen en wil er zijn voor zijn gezin." De Dordtenaar zegt daar zelf over: "Het heeft mij heel veel gedaan. Ik kan me niet vinden in deze beschuldiging. Ik leef nu ver buiten mijn comfortzone. Ik voel me niet thuis in de gevangenis en vind het daar niet leuk." Zijn advocaat vraagt aan de rechter om voorlopige vrijlating in afwachting van de rechtszaak in de loop van volgend jaar.
Dan krijgt, helemaal aan het einde, de zitting een verrassende wending. "Ik wil alles teruggeven", zegt Dordtenaar L. "Alles wat er is, kan ik vinden en teruggeven." De officier van justitie reageert meteen: "Het is er nog?" Dat bevestigt L. "Het is er nog, maar dat komt later." Daarmee doelt L. op een volgend verhoor bij de politie. Hij krijgt even later toestemming van de rechter om binnenkort onder toezicht van de politie in te loggen op zijn rekeningen en op zoek te gaan naar het geld.
Ondanks zijn belofte oordeelt de rechtbank dat L. voorlopig vast blijft zitten. Er hangt mogelijk een jarenlange straf boven zijn hoofd en verder zou hij vluchtgevaarlijk zijn, zegt de officier van justitie. Op de mogelijkheid dat hij hij zijn geld terugkrijgt, reageert een belegger in de zaal lauwtjes. "Ik moet het eerst zien. We hebben al zoveel meegemaakt."
Binnen drie maanden gaat de rechtszaak verder.
