Moeite hebben met lezen en schrijven heeft grote gevolgen: je kunt minder goed meekomen, hebt minder kans op een baan en je hebt vaak minder grip op belangrijke (geld-)zaken. Het is dus belangrijk dat laaggeletterdheid aangepakt wordt, vinden raadsleden Karin Boom van de VVD en Irene Koene van Gewoon Dordt. Ze hebben daarom artikel 40-vragen gesteld aan het college: wat gaat de gemeente doen om het aantal terug te dringen? Daar willen de partijen overigens zelf graag over meedenken.
In 2020 is in Dordrecht Taalpact gestart, een project om laaggeletterden te helpen. Maar inmiddels zijn we vier jaar verder en lopen de cijfers alleen maar verder op. Koene van Gewoon Dordt vindt die jaren niet weggegooid, maar denkt dat het anders aangepakt moet worden.“Ik denk als die aanpak er niet was geweest, dat het dan vele malen erger was geweest. Er zijn toch een heleboel mensen die je wel hebt kunnen bereiken in de tussentijd, maar het is inderdaad een zorg dat het toeneemt.”
Schaamte
Geld is volgens Koene niet de oplossing. Vanuit het Rijk en de gemeente is daar voldoende van beschikbaar, alleen worden de laaggeletterden niet goed bereikt. “Het is erg pittig om mensen te bereiken”, zegt Koene. “Als jij niet Nederlands als moedertaal hebt dan is het wel logisch als je moeite hebt met de Nederlandse taal. Maar voor mensen die Nederlands wel als moedertaal hebben, daarvoor is het best lastig om toe te geven dat ze dat misschien niet beheersen.”
Uit eigen ervaring (Koene is ook taalmaatje) weet ze dat laaggeletterden bijvoorbeeld niet zo snel naar een bibliotheek gaan, terwijl daar nu juist bijeenkomsten worden georganiseerd. Ze stelt dan ook voor om uit te wijken naar plekken waar mensen problemen ervaren. “Je zou eraan kunnen denken om in de bouwmarkt een gebruiksaanwijzingen-avond te kunnen organiseren. Of je kunt bijvoorbeeld naar een sportclub waar mensen scheidsrechter zijn."
De jeugd is de toekomst
Uit de laatste cijfers blijkt dat de leesvaardigheid onder jongeren snel afneemt. Eén op de drie 15-jarige leerlingen scoort daar een onvoldoende op. Karin Boom van de VVD hoopt dat de gemeente niet alleen inzet op de huidige generatie, maar ook vooruit kijkt. Ze stelt voor om collecties uit twee musea die dichtgaan en veel met taal doen, over te nemen. Het gaat om het Taalmuseum in Leiden en het Louis Couperus museum in Den Haag. De collecties moeten worden toegevoegd aan die van het onderwijsmuseum. “Het Taalmuseum heeft bijvoorbeeld een tentoonstelling waarbij ze mensen triggeren met huidige taal, met straattaal. Daar kun je van alles mee en daar kun je dus ook jongeren mee trekken. Het zou mooi zijn als scholen dat soort tentoonstellingen dan bezoeken."