Van een open relatie tot uithuwelijking: deze stellen zijn al meer dan 50 jaar samen

"Jan en ik waren echte hippies, we gingen naar Parijs in 1968 en liepen mee in de opstand", vertelt Annemarie. "Vrienden kwamen bij ons langs in de stacaravan en bleven dan de hele week. Alles kon. Het was een heel leuke tijd. Maar het was ook weleens moeilijk, want we hadden geen enkele ervaring met anderen qua relaties. Dus we experimenteerden ook weleens. Maar de clou was dat we elkaar daarin begrepen en tolerant waren. En vergevingsgezind."

Het liefdesverhaal van 'hippies' Jan en Annemarie begint in de vroege jaren 60. "We waren 15 à 16 jaar en zaten bij elkaar in de klas op de middelbare school in Oud-Beijerland", vertelt Annemarie.

"Ik vond Jan meteen al leuk", gaat ze verder. "Hij zat een paar banken voor mij en had lang haar in die tijd, echt een hippietype. Hij reed op van die Puch-brommers en had kleding aan die ik heel leuk vond. Ik viel daarop. Dat zal wederzijds geweest zijn." Jan knikt instemmend. Annemarie is de prater, Jan luistert.

"We waren heel jong, het ging heel vaak aan en uit, maar we kwamen altijd weer terug bij elkaar", blikt ze terug. "Dat kwam denk ik doordat we ons goed voelden bij elkaar. Als we 's avonds in de bus zaten vanuit Rotterdam na het uitgaan, dan was het weer zo vertrouwd en goed. Dan kwamen we toch weer samen. Ik weet niet hoe dat zit, maar zo werkt het toch."

"Er was weer een moment dat we weer bij elkaar terugkwamen toen we 18 waren en 'het' hebben gedaan." Annemarie lacht. "Ik was meteen zwanger van onze oudste dochter. Ik weet nog dat ik Jan belde en zei: 'Ik ben zwanger'. Toen zei hij: 'Nou, dan moeten we maar trouwen'."

"Ik weet niet of we getrouwd waren als ik niet zwanger was geraakt, dat is misschien ook wel de succesformule geweest. Want we verwachtten niets, we maakten er het beste van. We zijn na de bruiloft in een stacaravan in de boomgaard van Jans ouders gaan wonen. Daar kreeg ik onze oudste dochter."

"We hadden het zo naar ons zin in die caravan, er kwamen veel vrienden langs. Het was zo'n gezellige tijd. We konden daar jong zijn en met z'n tweeën leuke dingen doen, want we hadden Jans moeder als oppas dichtbij. We konden uiteindelijk een huisje kopen aan de overkant, aan de dijk in Numansdorp. Jans ouders hebben dat voorgeschoten, 7 duizend gulden. Daar is onze tweede dochter geboren." Het stel woont nu, meer dan vijftig jaar later, nog steeds in hetzelfde huisje op de dijk.

De verdeling van de huishoudelijke taken en de zorg voor de kinderen vindt het stel de grootste uitdaging van die 60 jaar samen. "We wilden allebei niet volledig thuisblijven, dus gingen we uiteindelijk allebei drie dagen werken, zo hadden we toch genoeg geld."

"Dat we soms verliefd werden op een ander, daar kwamen we altijd wel uit. Het belangrijkste is dat je elkaar altijd als nummer één blijft zien. Jan is mijn haven. Ik voel dat dat ook voor hem geldt, waardoor ik het hem in die tijd ook wel kon vergeven als er eens een nummer twee was. Je gaat aan de ene kant voor het avontuur, voor het spannende, maar je hebt aan de andere kant ook een basis thuis."

Het belangrijkste in een relatie is dat je elkaar vertrouwt, vinden ze. "Het is niet het vertrouwen dat je weet dat je allebei nooit naar een ander zou kijken, maar het vertrouwen dat je heel belangrijk bent voor elkaar", legt Annemarie uit. Dat sommige stellen meteen scheiden als één van de twee met een ander is gegaan, begrijpen ze niet.

Jan en Annemarie hebben twee kinderen en zeven kleinkinderen. Het echtpaar geniet van het water, vanaf hun eigen boot. Een oud vrachtschip dat ze veertig jaar geleden kochten. Ze hebben ieder hun eigen ding, benadrukt Annemarie. Jan is graag aan het klussen op het schip en Annemarie doet vrijwilligerswerk voor vluchtelingen. Maar ze komen thuis bij elkaar.

"De vrachtschepen van onze families lagen naast elkaar bij het Noordereiland in Rotterdam. En we waren superkatholiek, dus we gingen iedere zondag naar de kerk. Dat waren de plekken waar we elkaar zagen. De zus van Hans was een goede vriendin van mij. Zo is het begonnen. Ik was 15, Hans 20", vertelt Margriet.

Hans en Margriet komen allebei uit een schippersfamilie: hun ouders zijn op het water geboren en zij zelf ook. Ze groeien vanaf dat ze leerplichtig zijn op in een schippersinternaat. Margriet in Zwijndrecht, Hans in Limburg. In de weekenden gaan ze naar hun ouders, op het schip in de haven in Rotterdam.

Wat vonden ze destijds zo leuk aan elkaar? "Het was gewoon een leuke, knappe vent", blikt Margriet terug. Hans vindt het moeilijk om voor de geest te halen wat het precies was dat hij zo leuk vond aan Margriet. Hij lacht verlegen en schudt zijn hoofd. "Ik weet het niet meer, ik werd zomaar verliefd."

"Soms zagen we elkaar wekenlang niet als we mee waren varen met onze familie", gaat Margriet verder. "Dan schreven we elkaar brieven. Daarin stond dat we elkaar zo leuk vonden, dat we elkaar misten, dat we zin hadden om elkaar weer te zien."

In 1954 trouwt het stel - hoe kan het dan anders - op het water. Vanaf dat moment kan het gezamenlijke schippersleven van de twee beginnen. Hans en Margriet gaan op een binnenvaartschip wonen en meestal varen ze heen en weer naar Basel. Aanvankelijk is Hans stuurman, later wordt hij kapitein.

"'s Avonds legden we weleens aan bij een dorp of een stad in Duitsland bijvoorbeeld, en dan gingen we er met z'n tweeën op uit", vertelt Hans. "In die tijd was Elvis Presley populair. Het was de tijd van de rock-'n-roll." Hij glimlacht. "Wij waren jong getrouwd en kwamen toen een beetje los."

Het wilde leven duurt niet lang: na tien maanden op het water wordt hun oudste zoon geboren. Vier jaar later volgt hun dochter. De jaren met het gezin op het water zijn de mooiste van hun leven, blikken ze terug.

Op het moment dat de oudste leerplichtig wordt, begin jaren 60, gaat het stel op zoek naar een huis aan wal. Vanaf dat moment zorgt Margriet thuis voor de kinderen en blijft Hans varen. Hij is twee weken weg en dan weer twee weken thuis. In diezelfde periode verdiepen Margriet en Hans zich meer in hun geloof. Het katholicisme past niet meer bij ze, vinden ze. De foto's die ze zien van Hitler samen met kardinalen doet ze besluiten uit de kerk te stappen. Ze worden Jehova's getuigen.

Het geloof speelt een grote rol binnen hun relatie, benadrukken ze. "Volgens de Bijbel is er maar één reden dat je mag scheiden, en dat is als de ander overspel heeft gepleegd", zegt Hans resoluut. "Het allerbeste wat je kunt doen is gewoon een nederig en aardig mens zijn, die niet lelijk doet over andere mensen."

Een relatie is niet altijd koek en ei, besluit Hans. Wat is hun geheim? "Een beetje geven en een beetje nemen", vindt hij. "Het beste ervan maken", vult Margriet aan. Of dat hun de afgelopen decennia veel moeite heeft gekost? "Nee, hoor. Dat ging gewoon."

Inmiddels heeft het stel drie kinderen, twee kleinkinderen en drie achterkleinkinderen. Ze hopen in mei hun 70e huwelijksjubileum te vieren.

Het verhaal van Tevhide en Mustafa begint in Kayapinar, Turkije, 1959. Hun ouders hebben besloten dat de twee gaan trouwen. Ze zijn als het ware gekoppeld. "Zo ging dat toen", legt Mustafa uit. Hij spreekt een beetje Nederlands. Tevhide spreekt alleen Turks. De kleindochters tolken.

Vooral voor Tevhide is de bruiloft een spannende dag. Ze is immers heel jong en kent haar aanstaande niet, vertelt ze. Ze heeft nog een aantal herinneringen aan de bruiloft: "Er waren allemaal trommels en ik zat op een paard. En ik moest huilen."

"Maar", gaat ze verder, "uiteindelijk is het goed gekomen." Ze lacht.

Een paar jaar na de bruiloft, in 1966, vertrekt Mustafa naar Nederland om daar te gaan werken. Hij is één van de eerste gastarbeiders in Dordrecht destijds. "Er waren hier denk ik maximaal tien Turken. Ik wist niets, er was geen tolk om te vertalen."

Hij gaat werken bij de fabriek Akzo chemie. Jaarlijks heeft hij zes weken vakantie, dan gaat hij terug naar zijn vrouw en inmiddels zes kinderen in Turkije. Lange tijd woont Mustafa in zijn eentje in Dordrecht, pas in 1990 heeft het hele gezin zich in Nederland gevestigd. Mustafa heeft 25 jaar in de fabriek gewerkt. Hij moet uiteindelijk stoppen vanwege rugproblemen.

De jarenlange latrelatie is soms wel lastig geweest, beamen de twee. "We misten elkaar wel, maar we konden er niks aan doen", aldus de nuchtere Tevhide.

Nog steeds komt het echtpaar vaak in hun geboorteland. Ze verblijven er de helft van de tijd, ieder jaar zes maanden in Nederland en zes maanden in Turkije. Ze hebben in Nederland dan ook geen foto's of andere herinneringen aan vroeger. "Dat ligt allemaal in ons huis in Turkije", legt Mustafa uit.

Wat volgens hun het geheim is van een gelukkig huwelijk? "Respectvol met elkaar omgaan", vindt Mustafa. "En de ander laten uitpraten." "En soms ruzie maken, maar het dan ook weer goed maken", vult Tevhide aan. "Dat hoort erbij."

Inmiddels geniet het stel van hun oude dag en de grote familie. Ze hebben zes kinderen, vijftien kleinkinderen en negen achterkleinkinderen. Mustafa: "De mooist momenten zijn wanneer wij, de kinderen, de kleinkinderen en de achterkleinkinderen allemaal bij elkaar zijn. Dat we samen eten en drinken. Als iedereen bij elkaar is, daar worden wij het gelukkigst van."