Zeldzaam Joods leesplankje te zien in Nationaal Onderwijsmuseum

Bij het woord leesplankje denk je vast gelijk aan ‘aap, noot, mies’, maar er zijn veel meer varinaten ontwikkeld, laat een medewerker van het museum weten. Dit plankje begint met ner (licht)- har (berg)- kaf (lepel) en wordt van rechts naar links gelezen. “Hebreeuwse letters zijn altijd medeklinkers en de puntjes en streepjes eronder zijn hulpletters om de klinkers aan te geven.”

Dat het museum dit plankje nu kan tentoonstellen, hebben ze te danken aan Ger van Wijngaarden, die het historische object geschonken heeft. Het is een bijzonder stuk, want er zijn niet veel Joodse leesplankjes bewaard gebleven. “Het Joodse leesplankje is qua idee en vormgeving geheel gebaseerd op het nostalgische ‘aap–noot–mies plankje’ van onderwijzer Mattheus Bernard Hoogeveen. Lion Slagter maakte het moderne Joodse plankje in 1955, toen de eerdere versie van Schoontje Engelsman uit 1930 niet meer verkrijgbaar was. Kinderen op Joodse lagere- en godsdienstscholen leerden zo Hebreeuws lezen.”

Het plankje is te zien in de vaste collectie van het museum. Daar kun je ook je Indisch, Zuid-Afrikaans en Fries met plankjes oefenen. En is de tentoonstelling 'Boom, roos, vis', die geheel in het teken van lezen staat, nog te bezoeken. In december vorig jaar opende niemand minder dan prinses Laurentien de expositie. Bekijk hier onze reportage terug.