Dordrecht, Netherlands

'Over de oorlog sprak ik niet, mensen wilden daar niets over horen'

In de serie ‘75 jaar Vrijheid vertellen Dordtenaren die tijdens de Tweede Wereldoorlog jong waren over hun herinneringen aan die tijd. Uit hun verhalen blijkt dat de invloed van de Duitse bezetter op het dagelijks leven groot was. Hun herinneringen zijn soms vaag, maar vaak nog kraakhelder. En dat terwijl ze hun verhalen in de jaren na de bevrijding vaak voor zich hielden.
Marjolein Vos | 8 mei 2021 18:30 | Aangepast op 8 mei 2021 18:30
“Nee, ik heb er niet over gesproken, over de oorlog,” zegt Thomas den Hartog. “Ik weet niet hoe dat kwam. Ik denk gewoon dat mensen dat voor zichzelf verstopten. Er waren ook mensen bij die wilden daar niets over horen. Ook nu nog. ‘Het zal wel zo zijn’, dat hoorde je dagelijks. ‘Het zal ook wel een andere kant hebben’, daar maakten ze zich er tegenwoordig mee af. Maar er echt diep op ingaan, nee, dat deed ik niet.”


Onverwerkte trauma’s

Maar die tijd vergeten, dat kunnen ze niet. Wim Jilleba werd tewerkgesteld in Duitsland, waar hij de ontberingen aan den lijve ondervond. Die bleven altijd in zijn gedachten. “Mijn vrouw moest mij soms wakker maken als ik weer een nachtmerrie had”, vertelt hij. Maar het ging echt mis na een herdenking in 2018, die hij toen bijwoonde. “En ineens klapte ik helemaal dicht en kwam ik in een depressie terecht.” Het bleek dat hij ruim 70 jaar later de trauma’s nog niet verwerkt had. Met hulp van het Veteranenloket kwam hij er weer bovenop. Maar naar herdenkingen is hij sinds die tijd niet meer geweest.


Het nut van herdenken

En daarin is hij niet de enige van de negen Dordtenaren die in de serie aan het woord komen. Rob Hamburger gaat op 4 mei ook nooit naar een gezamelijke herdenking. “Ik heb ooit iemand horen zeggen: daar ga ik nooit naar toe. Als ik dan naar die mensen kijk, die heel serieus staan te herdenken hoe verschrikkelijk het allemaal geweest is. Maar toen ik die mensen aankeek, dacht ik: bij de meeste mensen die nu hier staan te betuigen hoe erg die Tweede Wereldoorlog is geweest, daar had ik niet hoeven aan te kloppen om bij onder te duiken,” legt Hamburger uit. “Ik vond het een beetje cynisch, maar ik kan me voorstellen dat je tot die conclusie komt. Ik vind het bijna het toeëigenen van leed, dat van een ander is. Ik twijfel niet aan de goede bedoelingen, maar ik wil er zelf niet aan meedoen.”


Wel benadrukken alle geïnterviewden dat het belangrijk is dat de oorlog niet vergeten wordt. En dat erbij wordt stilgestaan. “Jawel,” zegt Thomas den Hartog. “Je denkt er wel altijd even aan op 4 mei en ik houd ook wel 2 minuten stilte. Maar bij een herdenking ga ik niet vooraan staan.”

Meest gelezen

Grote opkomst verwacht voor Rode Lijn-demonstratie: ‘Het leeft echt in Dordrecht’

Erik van Krimpen | Redactie Streek 56 | 27 jun 2025 17:04

Begraafplaats Essenhof heeft zelf ingrepen gedaan bij keldergraven; gemeente laat het onderzoeken

Corrado Francke | Redactie Streek 56 | Pascal Lenstra | 24 jun 2025 10:10

Zo gaan Dordtse basisscholen om met de hittegolf

Jonathan Sekeris | Barbara Visscher | 30 jun 2025 13:40

Lees ook

Onderzoek wijst uit: kansen sluiting Chemours op juridische grond 'zéér gering'

De kans dat chemiebedrijf Chemours verplicht kan worden de deuren te sluiten is héél erg klein. "Er ...

Kuijt van start als trainer FC Dordrecht: 'Overtuigd door rust, stabiliteit en vertrouwen'

Dirk Kuijt is op een snikhete maandag begonnen als trainer van FC Dordrecht. Op zijn eerste werkdag ...

Celstraffen voor 'nepaannemers' die tientallen mensen voor half miljoen euro oplichtten

De rechter heeft een 50-jarige Dordtenaar veroordeeld voor het opzetten van nepklusbedrijven, waarme...

Landelijk hitteplan van kracht, drie gemeenten werken met eigen plan

'Drink voldoende, houd je huis koel en denk ook om elkaar'. Zo luidt het RIVM-advies om de hittegolf...

Heilige relikwieën in processie door hete binnenstad

De jaarlijkse Heilig Houtprocessie werd deze zondag gelopen in de Dordtse binnenstad. De twee splint...

Protestmars Rode Lijn trekt duizenden: ‘Dordrecht spreek je uit!’

“Dordrecht spreek je uit!”, klinkt het door de straten van het centrum. De ‘Rode Lijn Dordrecht’ de...