‘Van school gerukt, gedeporteerd en vermoord’: Gedenksteen vertelt pijnlijke geschiedenis

Bij de onthulling hielpen ook twee klassen van de Bavinckschool. “Ik sta hier om het verhaal door te vertellen aan de kinderen”, aldus aanwezig wethouder Wim van der Kruijff. “We staan hier verder met z’n allen om te herdenken dat vanaf de Grote Markt, wat ooit het thuis was van de Joodse gemeenschap, bijna alle Dordtse Joden zijn weggevoerd en vermoord.”

Tijdens de Duitse bezetting krijgen Joden steeds minder rechten. Bordjes met “Voor Joden Verboden” erop, worden meer en meer onderdeel van het Dordtse straatbeeld. Joodse kinderen mogen opeens ook niet meer naar een reguliere school, dus wordt in 1941 de Joodse school opgericht. Vlak achter de Dordtse synagoge.

Amper een jaar later gaat de school alweer dicht en gebeurt het onvermijdelijke: Dordtse Joden worden opgepakt en gedeporteerd naar verschillende concentratiekampen. Zo ook de leden van de Joodse school. Ouders, docenten en kinderen. Dichter Ton Delemarre leest tijdens de onthulling van het monument dertien namen voor.

Dertien namen van Joodse kinderen uit Dordrecht, die de Tweede Wereldoorlog niet hebben overleefd. “Ik ben onlangs bij een andere holocaustherdenking geweest. Daar trof mij het feit dat er ook enorm veel Dordtse kinderen van school de trein in zijn gesleurd, naar de concentratiekampen, en daar zijn vermoord”, vertelt Delemarre. “Bij veel herdenkingen zien we die over het hoofd.”

Tijdens het opnoemen van de namen, leggen leerlingen van de Bavinckschool een steentje neer. Het is binnen het Jodendom gebruikelijk om steentjes bij graven of andere herdenkingsmonumenten neer te leggen, ter nagedachtenis aan de overledenen. “Wat ik verder heel mooi vind, is dat we het doorvertellen aan de kinderen. Omdat het uitsluiten en vermoorden vanwege afkomst, nooit meer mag gebeuren”, vindt Van der Kruijff. “Maar als je in de wereld om je heen kijkt, lijkt het alsof we er nooit vanaf komen.”

Dat we nooit van dit soort zaken af lijken te komen, tracht Delemarre ietwat anders naar te kijken: “Je moet optimistisch blijven en hoop houden. Je moet niet in somberheid en doemscenario’s blijven denken. In plaats daarvan moet je in onthouden dat de liefde altijd alles overwint.”

Bekijk hieronder een reportage over de onthulling.