Dordrecht, Netherlands

'Het is in Zwijndrecht gebeurd, het moet in Zwijndrecht blijven'

Het Zwijndrechtse historisch centrum de Vergulde Swaen ontvangt in het teken van 80 jaar bevrijding een bijzonder relikwie uit de Tweede Wereldoorlog. De oorbellen van de 22-jarige Esther den Hartog, die haar leven verloor in Auschwitz. Zij gooide, terwijl ze werd afgevoerd, de sieraden naar haar vriendin: “Hier Riet, die zijn voor jou”.
Roxane Kroon | 30 april 2025 17:00 | Aangepast op 30 april 2025 17:00
De oorbellen worden aan de Vergulde Swaen geschonken door Erna Broos. In een interview met Studio DeWitt-presentator Ben Corino vertelt ze dat zij tien jaar oud was toen een vriendin van haar moeder haar op straat een paar oorbellen met roosjes in de handen drukte. “Erna, ik heb wat voor jou. Deze oorbelletjes heb ik van een Joods vriendinnetje toegegooid gekregen toen ze afgevoerd werd tijdens de oorlog”. 

Bewaard maar nooit gedragen 
Het vriendinnetje bleek uit later onderzoek Esther den Hartog te zijn. Esther kwam uit een joodse slagersfamilie die destijds vrij bekend was in Zwijndrecht. Ze vond, kort nadat ze haar vriendin Riet voor het laatst aan de Kerkstraat zag en haar de oorbellen toegooide, samen met haar ouders en zusje de dood in vernietigingskamp Auschwitz. Het was 1943, Esther was op dat moment 22 jaar oud.

Riet gaf de oorbellen door aan Erna omdat de herinnering aan de gebeurtenis haar te zwaar viel. De sieraden droeg ze om die reden ook niet: “Ik heb er moeite mee, dat ik de oorbellen heb. En ik heb twee zoons. Ik geef de sieraden graag aan jou.” vertelde ze aan Erna.

Erna heeft de oorbellen daarna jarenlang bewaard, maar ook nooit gedragen. Ze had gehoopt de sieraden op een later moment terug te kunnen geven aan nazaten van de familie den Hartog. Helaas bleek dat deze er niet meer waren: “Misschien zijn er nog verre nabestaanden. Maar er is niet eens meer een levende achterneef of achternicht te vinden”.
Blijft in Zwijndrecht 
Esther en haar familie woonden aan de Ringdijk, op korte afstand van waar de Oudheidkamer de Vergulde Swaen staat. Zo zijn de oorbellen voortaan te bewonderen in dezelfde gemeente waar Esther is opgegroeid. Zij zullen een speciaal plekje krijgen in de huidige tentoonstelling over 80 jaar vrijheid, maar zijn ook na 5 mei in de Oudheidkamer te zien. 

Erna noemt het belangrijk dat Zwijndrechtenaren het verhaal van Esther kennen. Het Auschwitz Museum nam eerder contact op met haar over de oorbellen, maar ze vertrouwt de herinnering aan Esther toe aan de Oudheidkamer: “Het is in Zwijndrecht gebeurd, het was een Zwijndrechts meisje, het moet in Zwijndrecht blijven".

Meest gelezen

Gewonde bij schietpartij Dordrecht, 19-jarige vast

Pascalle van Werkhoven | 27 apr 2025 09:21

Dordrecht geniet van Koningsdagoptreden van Nielson en Douwe Bob

Erik van Krimpen | Redactie Streek 56 | 26 apr 2025 16:51

Lees ook

Unieke expositie: 70 posters met oorlogsverhalen uit deze dorpen

De jaarlijkse oorlogsherdenking in het Nieuw-Lekkerlandse Wielewaalpark heeft dit jaar een nieuw asp...

Nieuw oorlogsboek over Nederlandse capitulatie in Rijsoords klaslokaal

Het ‘piepkleine’ Rijsoord was op 15 mei 1940 even de belangrijkste plek van Nederland. Daar werd nam...

Heel Sliedrecht krijgt boek over 80 jaar bevrijding in de bus: 'Vrijheid is niet vanzelfsprekend'

Burgemeester Jan de Vries neemt donderdagavond het eerste exemplaar van het boek ´Sliedrecht 80 jaar...

Papendrechtse kinderen herdenken oorlog: witte rozen, verhalen en twee minuten stilte

Leerlingen van twee basisschoolklassen uit Papendrecht hebben woensdag de Tweede Wereldoorlog herdac...

Oorlogsverhalen van 'gewone Papendrechters' te zien in documentaire

Hoe is het om in oorlogstijd te leven? Daarover gaat de documentaire 'Papendrecht in oorlogstijd', g...

Oorlogsmonumenten in kaart gebracht

Molenlanden wil de vele oorlogsmonumenten in de omgeving meer onder de aandacht van kinderen en jong...