Dordrecht, Netherlands

Ruim 800 tekeningen maken interactieve kaart ‘Het Dordrecht van Rutten’

'Spuiboulevard' getekend door Johannes Rutten Het Dordrecht van Rutten
Door veel slopen is het huidige Dordrecht geworden wat het nu is. Niet alleen in de jaren 60 en 70 was dit aan de orde van de dag. Ook in de 19e eeuw werden er al vele panden platgelegd. Een schilder en tekenaar uit die tijd, Johannes Rutten (1809 – 1884), besloot daarom als een fotograaf avant a lettre deze plekken vast te leggen. “Voor ons,” aldus Jan-Willem Boezeman. Hij is historicus en werkzaam bij het Augustijnenhof, een documentatie- en kenniscentrum. Zij hebben van de ruim 800 tekeningen een interactieve kaart gemaakt: ‘Het Dordrecht van Rutten’. Deze is te zien via de website van de Canon van Dordrecht.
Alexander Eleveld | 24 januari 2022 17:48 | Aangepast op 24 januari 2022 17:48
In die interactieve kaart kun je verschillende plekken bekijken en vergelijken met hoe dat er in de 19e eeuw uitzag. “Hij [Johannes Rutten, red.] vond de bouwstijl uit de 16e en 17e eeuw prachtig. Er was natuurlijk geen fotografie, maar hij wilde het vastleggen voor het nageslacht zodat ze wisten hoe Dordrecht eruitzag,” legt Boezeman uit. Op de interactieve kaart zijn talloze gevels en panden weergegeven. Bijvoorbeeld de Nieuwstraat aan het nu Statenplein of de Johan de Wittstraat waar nu de Media Markt is gevestigd. Maar de grootste verandering is misschien wel te zien langs de Spuiboulevard.
Bekijk in de reportage hieronder hoe ingrijpend de Spuiboulevard is veranderd:
Stadsmuur
Tot voor kort stond daar namelijk nog een heuse stadsmuur die Boezeman nog heeft meegemaakt: “Hier staan nu appartementen op de locatie waar de muur stond. Achter de muur lagen terreinen die in gebruik waren van sloopbedrijven. Je herkent het nu nauwelijks meer als je het vergelijkt met de tekeningen.”

Door de ingrijpende veranderingen was het daarom ook lastig om de tekeningen van Rutten te lokaliseren. “Een hele klus,” aldus de historicus. “Gelukkig had hij de huisnummers erop gezet. De huisnummers uit de 19e eeuw zijn wel lastig terug te halen, maar we hebben door middel van ‘georeferencing’ de kadastrale kaart uit 1832 over de huidige kaart gelegd.” Daarmee kan het Augustijnenhof als het ware de kaart open- en dichtschuiven als een gordijn.

Gefascineerd door een ‘lammetjesgevel’
Rutten werd in 1809 geboren op het Achterom. Een ander (en daadwerkelijk) ‘achterom’ dan wat we tegenwoordig kennen. Inmiddels staat namelijk de Media Markt op de plek van deze straat en is het Achterom nu bijna een soort plein. Rutten legde tientallen gevels vast, maar het begon allemaal door een gevel met een lam in de Lammetjesgang. Daardoor raakte hij gefascineerd. Boezeman: “Rutten zou zomaar eens een begin kunnen hebben gemaakt van een Dordtse monumentenlijst.”

Stadssaneringen
Het vele slopen en herstructureren in de 19de eeuw en in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw had als functie de stad toegankelijker te maken en het eiland economisch te ontwikkelen. De Grote Markt, het Statenplein en ook de Spuiboulevard zijn allemaal bedacht op een tekentafel. Bedenk maar eens dat het Statenplein vroeger een volksbuurt was met allerlei straatjes en hofjes. “Probeer op dat grote plein dan maar eens te ontdekken waar nou precies dat huis stond wat [Rutten, red.] heeft getekend,” glimlacht Boezeman.

Lees ook

Nieuwe expositiezaal Augustijnenhof in gebruik genomen

Een verdubbeling van de ruimte, daar is historisch documentatie- en kenniscentrum Augustijnenhof ma...

Verwarring over nieuwe busbaan op Thorbeckeweg waar helemaal geen bus meer rijdt: 'Bewuste keuze'

Met verbazing bekeek omwonende Jan van den Hout vorige week de nieuwe belijning op de Thorbeckeweg. ...

Dordtse juf Mirjam is de beste buitenlesleerkracht van Zuid-Holland

Mirjam de Bruin is al zo'n vijf jaar docent op IKC De Sterrenkijker in Sterrenburg. Dinsdag tijdens ...

Rapper Willie Wartaal gaat met Dordtenaren in gesprek over diversiteit

Dordtenaren gaan op woensdag 6 april onder leiding van host Willie Wartaal met elkaar in gesprek ove...

LIVE: Bekijk hier de Uitslagenavond vanuit het Stadhuis

Live vanaf het Stadhuis bespreekt presentator Ron van der Rhee de uitslagen van de gemeenteraadsverk...

Televisieserie 'Het verhaal van Nederland' strijkt neer in Dordrecht

Het Hof van Nederland is deze week het decor van de televisieserie 'Het verhaal van Nederland'. In d...