Dordrecht, Netherlands

Uitbraak vogelgriep bij grote broedlocatie in Brabantse Biesbosch

Het leek een routinecontrole voor boswachter Harm Blom en zijn collega’s. Om de zoveel tijd controleren zij de vogelpopulaties in polder Hardenhoek, vlakbij het pondje tussen Dordrecht en Werkendam. Bij aankomst bleken de populaties kokmeeuwen en zwartkopmeeuwen geïnfecteerd met het vogelgriepvirus.
Trevyn van Houwelingen | 25 mei 2023 09:00 | Aangepast op 25 mei 2023 09:00
Op het moment van schrijven is ongeveer een vijfde van de vogelpopulaties aan de ziekte overleden, dat komt neer op ongeveer vijfhonderd meeuwen. Het grote probleem is dat het daar niet bij blijft. Waar vogelgriep er voorheen bekend om stond vooral in de wintermaanden huis te houden, is het virus volgens boswachter Blom nu ook in de lente- en zomermaanden actief. Met desastreuze gevolgen voor broedende vogelpopulaties tot gevolg.

Besmetting
Tijdens het broedseizoen zitten vogels vaak dichter op elkaar, waardoor het voor het virus makkelijker is om in de rondte te grijpen. Staatsbosbeheer maakt zich dan ook grote zorgen om de populatie in de Brabantse Biesbosch. Blom: “We hebben na lang overwegen besloten om te beginnen met het opruimen van dode vogels, daar hebben we een speciaal protocol voor. De vogels worden in luchtdichte zakken gestopt en naar de vuilverbranding gebracht. En onze mensen dragen een speciaal pak als ze overleden vogels gaan verzamelen.”
Bij een eerder onderzoek vorige week werden veel dode vogels aangetroffen Staatsbosbeheer
Hoewel vogelgriep (nog) geen schade toebrengt bij mensen nemen de boswachters geen risico. In meerdere Europese landen springt vogelgriep wel vaker van een vogel op een zoogdier oversprong, denk hierbij aan een otter of een vos. Hoewel dat in Nederland niet vaak gebeurt, wordt bezoekers van het natuurgebied toch afgeraden de zieke of dode vogels aan te raken, hoe hulpbehoevend de vogels ook zijn. Ook moeten honden aan de lijn, om besmetting of overdracht te voorkomen.

Pluimvee
Hoewel het virus oorspronkelijk ook van een wilde vogel is gekomen, staat het in Nederland vooral bekend om de impact die het heeft op pluimveehouders. Talloze kippenboeren hebben hun (miljoenen) kippen moeten laten afmaken nadat er in een legbatterij of stal vogelgriep werd geconstateerd. Dat de ziekte zich makkelijk verspreidt op dit soort bedrijven is geen verrassing, de dieren leven er heel dicht op elkaar.

Een macaber voordeel van een besmetting op een kippenboerderij is dat deze redelijk makkelijk in toom gehouden kan worden. De dieren vliegen niet zo vrij heen en weer als dat dat het geval is bij vrije vogels in de natuur. Die uitwisseling tussen leefgebieden is in dit geval dan ook zorgwekkend voor Staatsbosbeheer, dat geen controle heeft over de migratiepatronen van de vogels.

Oproep
Om patronen te ontdekken en informatie over zieke populaties in te winnen doet boswachter Blom een oproep: “Pak geen dode of zieke vogels op, maar maak er een melding van. Dan kunnen wij zien hoe het virus zich ontwikkelt.” Het melden van een zieke of dode vogel kan op de websites van het DutchWildlifeHealthCentre of op sovon.

Wat het uiteindelijke effect van het virus op de wilde populaties zal zijn vindt Blom lastig te voorspellen, hij hoopt dat er nog een aantal resistente broedvogels over zullen blijven die voor nageslacht zullen zorgen. Zo worden de vogels wellicht beetje bij beetje iets beter beschermd tegen het virus, totdat het griepvirus zich natuurlijk ook weer aanpast…

Bekijk hieronder de reportage die RTV Dordrecht met boswachter Harm Blom maakte over de getroffen vogelpopulaties in de Brabantse Biesbosch.

Lees ook

Biesboschcentrum opent het seizoen met rondvaarten, aquaballen en lichtshow

Ballonnen en verschillende activiteiten bij het Biesboschcentrum zaterdag. De reden? De feestelijke ...

Hoe gevaarlijk is die berenklauw nu eigenlijk?

Witte bloemen die als een scherm boven de steel van de plant uitsteken. In grote aantallen bij elkaa...

Crowdfundingsactie gestart voor natuurdocumentaire over de Biesbosch

‘De Biesbosch: Grootse natuur in een klein land’ is de titel van een documentaire waar al zo’n...

Gezocht: Enthousiaste Biesbosch-gidsen

Wegens de grote belangstelling voor diverse excursies zijn er nieuwe plekjes beschikbaar voor vrijwi...

‘Lage waterstand in Biesbosch kan geen kwaad’, wel even oppassen voor ondiepe kreken

Door de droogte ziet De Biesbosch er deze dagen een stuk anders uit dan normaal. Oevers staan droog ...

Help mee de Biesbosch opruimen: ‘Zwerfafval is een groot probleem voor de natuur’

Staatsbosbeheer trekt aan de bel: het afval dat in natuurgebieden wordt achtergelaten heeft grote ge...