In onze stad kwamen op 19 juli 1572 twaalf steden van Holland samen. Een bijeenkomst die in het geheim georganiseerd was door Willem van Oranje. Hij leidde het verzet tegen de Spaanse overheerser. Tijdens de vergadering spraken de steden af verder in opstand te komen tegen de bezetter en wezen Van Oranje aan als hun voorman. Ook spraken ze over godsdienstvrijheid, iets dat in die tijd onder leiding van het katholieke Spanje, verre van zelfsprekend was.
In het Hof van Nederland wordt het verhaal van de Statenvergadering dagelijks verteld. Sinds de opening in 2015 kwamen er wel steeds minder bezoekers op het museum af. Daarom werd het Hof dit jaar grondig verbouwd.
Onrust in het land
In de tijd van de Statenvergadering woedde er al even een opstand in Nederland. Veel lokale leiders waren bang om hun rechten en privileges over hun gewesten te verliezen. Filips II had bij zijn aantreden wel beloofd dat ze die mochten houden, maar vele waren er niet gerust op. Ook zijn pogingen om het protestantisme te onderdrukken en om de regering, rechtspraak en het belastingsysteem te hervormen, vielen niet in goede aarde. De Statenvergadering kwam dan ook op een moment dat het al onrustig was in Nederland.
De vergadering duurde tot 23 juli. De uitkomst: de twaalf steden erkenden Willem van Oranje tot rechtmatige stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht en besloten hem ook financieel te steunen in zijn strijd tegen de Spaanse overheerser. Godsdienstvrijheid werd één van hun speerpunten.
Herinnering levend houden
Ieder jaar wordt er in Dordrecht stilgestaan bij de Statenvergadering, de ene keer wat uitgebreider dan de andere. In de jaren na de Tweede Wereldoorlog werden ieder jaar de Hoffeesten georganiseerd. In de jaren 70 verdween dat evenement geruisloos. Burgemeester Kolff en zijn collega Pieter Verhoeve van de gemeente Oudewater gingen in 2018 samen op pad. Ze bezochten alle steden die deelnamen aan de Eerste Vrije Statenvergadering. Met de bliksembezoeken wilden ze aandacht vragen voor tolerantie en verdraagzaamheid. Kolff nam een moderne vertaling van de notulen van 19 juli 1572 mee die alle burgemeesters ondertekenden. Bekijk hier de reportage die RTV Dordrecht in 2018 maakte.