Het lijstje dat de officier aan het begin van de zitting voorleest is bijna surrealistisch. "Bellen, brieven en naaktfoto's naar familieleden sturen, haar huis en auto bekladden, met een vals account seksafspraken regelen, tuinmeubilair beschadigen en dode dieren voor de deur leggen."
Ja, het slaat echt op de onopvallende vijftiger die voor de rechter zit. Met zijn ruitjesblouse en keurig kapsel zou je eerder denken aan een belastingconsulent die iets te creatief is geweest met de cijfers dan aan wat we zojuist hoorden.
Jaap* woont in Brabant en Miranda in een dorp in de buurt van Dordrecht. Via een datingsite komen ze in contact. "Het was zeer intensief", vertelt Jaap met zachte en breekbare stem. "We hebben elkaar 200.000 woorden geschreven. We hadden afgesproken: het is gewoon leuk, maar we waren hoteldebotel op elkaar. Zij was beschadigd door haar ex, ik was tijdens een relatie ook al twee keer beschadigd in mijn vertrouwen."
Om een idee te geven: 200.000 woorden, dat is ongeveer net zoveel als er in het boek 'Harry Potter en de Orde van de Phoenix', staan. Een pil van maar liefst 671 pagina's dik.
In die enorme hoeveelheid tekst schrijft Miranda na verloop van tijd ook tijd dat ze polyamoureus in het leven staat. Dus meerdere relaties tegelijk aan wil gaan, zonder daar stiekem over te zijn. Althans, dat is wat Jaap zegt. Als hij dat leest ontstaat er kortsluiting in zijn hersenen. Hij gaat over tot actie.
Dode muizen
Met verf kalkt Jaap 'hoer' op Miranda's huis en 'slet' op haar auto. Onder een vals account doet Jaap alsof hij Miranda is en maakt hij seksafspraken voor haar. 's Avonds laat staan er mannen aan de deur bij de van niets wetende alleenstaande moeder. Ze krijgt seksuele teksten thuisgestuurd en een ansichtkaart met seksstandjes. Teunmeubilair gaat kapot. Vrienden, familie en de ex krijgen brieven. De ouders en nog jonge dochter van Miranda ontvangen een naaktfoto die Jaap in handen zou hebben van de vrouw.
En het gaat maar door. Tweemaal ligt er een bakje met een dode muis voor de deur. 'Kijk, dit is jouw mama, ze neukt met heel veel andere mannen', is een bericht voor de dochter. Het meisje zit nog op de basisschool. Sommige dingen ontkent Jaap. Het meeste niet. In de rechtszaal zitten de ouders van Miranda. De buitenstaander voelt hun pijn. Het is verbijsterend om te horen.
Waarom?", vraagt de rechter. "Om haar te helpen", luidt het antwoord. Jaap buigt zijn hoofd.
Dat helpen wil Jaap uitleggen. Hij werkt in het dagelijks leven met jongeren in een jeugdgevangenis. "Als iemand niet wil luisteren, neem je zijn gedrag over om hem dat in te laten zien", vertelt hij. "Ik heb haar willen laten ervaren: stop met dat wereldje. Ik wil je eruit halen. Ze heeft een dubbelleven geleid." Hij heeft spijt zegt hij. "De fout was dat ik haar wilde helpen op een volledig verkeerde manier."
"Ik vraag me af wat u heeft bezield", reageert de rechter. Uit zijn tas haalt Jaap een map tevoorschijn. "Zo, u heeft een heel dossier aangelegd", zegt de rechter. Hij leest voor uit wat de vrouw zou hebben geschreven: 'sletten past echt bij mij' is een passage. Het maakt weinig indruk op de rechter. "Waarom dacht u niet gewoon: zak er lekker in. Zo'n datingapp is om even aan elkaar te snuffelen en is het niks, dan ga je gewoon weer door."
"Zou kunnen. Maar ik had er een einde aan gemaakt en zij wilde contact houden. Ik wilde laten inzien hoe andere mensen naar haar keken. De naaktfoto's waren om haar te helpen." Jaap kijkt omlaag, kin op de borst. De rechter ziet alleen zijn kruin. Zijn stem klinkt gebroken. "Ik heb zoveel spijt en ik voel me een slecht mens. Ik heb haar niet onderuit willen halen. Als ik 's avonds naar bed ga, wil ik 's ochtends niet meer wakker worden."
'Wie wil me zo vernederen?'
Zijn arrestatie heeft hem hard geraakt, vertelt Jaap. "Ik ben opgepakt door zes agenten. Er stonden drie politiewagens in mijn straat. De hele buurt zag het. Er gaan nu verhalen rond, het dorp praat over me. Niemand praat met mij, alleen maar over me. Ik ben afgewezen voor de fanfare. Tijdens mijn arrestatie stikte ik bijna." Jaap zit bijna zeven dagen vast in voorarrest. "Een vreselijke week. In een afgesloten ruimte ben ik in elkaar geslagen."
De hele affaire heeft Miranda begrijpelijkerwijs hard geraakt. "De zaak beheerst haar leven", zegt de rechter. "Ze had eerst geen idee van wie dit kwam. Ze staat op 'standje overleven' en barricadeert haar huis. Ze wilde de graffiti verwijderen, maar die ging niet van haar auto af. Die moest ze laten polijsten. Ze dacht: wie wil me zo vernederen? Wie doet me dit aan?"
"Zij vluchtte in die contacten", probeert Jaap toch weer. "Ik wilde zo graag dat ze inzag wat ze deed. Ze loog over wat ze deed en verpulverde mijn vertrouwen. Er waren elf mannen, twee vrouwen en dan waren er ook nog trio's." De rechter kan zijn irritatie nauwelijks verbergen. "U bent geen therapeut. Bovendien zijn uw methodes nogal onconventioneel." Door deze opmerking is er voor de eerste en enige keer deze zitting een kleine glimlach.
"U bent geen slecht mens, u heeft wel slechte dingen gedaan. Bent u wel eens bij een psychiater geweest?", vraagt de rechter. "Daar ben ik nu mee begonnen", zegt Jaap. Hij zegt zwaar depressief te zijn en trauma's te hebben van eerdere relatiebreuken. Hij wilde niet nog een keer zonder duidelijkheid achterblijven, zegt hij. "Ik ben zo buiten mijn bandbreedte geraakt dat ik de controle over mijn handelen kwijt ben geraakt."
"Hij wilde haar een spiegel voor houden, maar de manier waarop is compleet onacceptabel", zegt de officier van justitie op zijn beurt. "Verdachte meende dat hij recht had op antwoorden, maar dat had hij niet en zal hij nooit krijgen. Een half jaar lang heeft hij haar leven op z'n kop gezet. Het slachtoffer mag zelf weten hoe ze haar leven inricht." De officier eist 180 uur taakstraf, drie maanden voorwaardelijke gevangenisstraf en onder andere begeleiding voor Jaap. Hij mag Miranda niet meer benaderen.
"Dat ze een polyamoureuze relatie wilde, pastte niet bij zijn normen en waarden", zegt de advocaat van Jaap. "In korte tijd is zijn hoofd behoorlijk op hol gebracht en haar rol was niet de handigste. Ze had misschien meteen moeten zeggen dat ze alleen een polyamoureuze relatie wilde. Dan was dat maar duidelijk."
Het laatste woord is aan Jaap. Hij huilt. "Ik ben een slecht mens geworden."
HET VONNIS - "Ik heb met stijgende verbazing zitten luisteren", zegt de rechter. "Het lijkt verdomme wel alsof Miranda hier had moeten zitten. Klikt het niet, dan laat je zo iemand met rust. Dit is zo bizar wat u heeft gedaan. De foto voor de deur voor haar dochter, dat is zo schandalig. Daar staat smartengeld tegenover. Ik wens u het beste, maar ik maak me behoorlijk zorgen. Ik vraag me echt af wat er met u aan de hand is." Jaap krijgt 240 uur taakstraf, 60 dagen voorwaardelijke celstraf, een contactverbod en moet 2000 euro smartengeld betalen plus de kosten van het verwijderen van de nare teksten op huis en auto.
*De naam van de verdachte is om privacyredenen gefingeerd
Dit is een artikel van onze mediapartner Rijnmond
