Dordrecht, Netherlands

Zo houdt het Dordts Museum rekening met het koloniaal verleden

Een deel van het werk van kunstenaar Umar Rashid Het Dordrechts Museum/Umar Rashid
De afgelopen jaren is de discussie over het koloniale verleden van Nederland weer vol opgelaaid. In 2022 ging er ook een beerput open over Dordrecht, vroeger de derde suikerstad van Nederland. RTV Dordrecht ging op bezoek bij het Dordrechts Museum om daar vragen te stellen over de collectie en het koloniaal verleden.
Trevyn van Houwelingen | 26 januari 2023 10:22 | Aangepast op 26 januari 2023 10:22
Voor het Rijk was de koloniale kwestie een paar jaar geleden al reden om de gehele collectie van onder meer het Rijksmuseum tegen het licht te houden in een grootschalig onderzoek dat in het voorjaar van 2018 begon. Dat leverde in 2021 een handreiking op voor andere musea en collectiebeheerders over hoe zij om kunnen gaan met een onderzoek naar sporen van slavernij en het koloniale verleden in hun eigen archief. Onze vraag aan het Dordts museum was dan ook: Hoe gaat het Dordrechts Museum om met schilderkunst waar mogelijk sporen van slavernij aan kleven?

Volgens Femke Hameetman, sinds acht maanden artistiek directeur van het Dordts Museum, heeft het museum nog geen noodzaak gevoeld om een grootschalig onderzoek in te stellen naar de eigen collectie. Wel is het museum dagelijks bezig met de collectie, waarbij verschillende aspecten en thema’s achter de kunst benadrukt worden. Het slavernijverleden heeft bijvoorbeeld extra aandacht gekregen in de tentoonstelling van Umar Rashid, een kunstenaar uit de Verenigde Staten die de koloniale geschiedenis als een rode draad door zijn kunst laat lopen.

“Door de kunst van Rashid naast kunst van Nederlandse meesters uit de 17e en 18e eeuw te positioneren komt meteen het contrast naar voren tussen de twee. Daarmee benadrukt het museum het verschil in context tussen de twee kunstwerken”, zo verklaart Hameetman. Hoewel het museum geen exacte getallen heeft gaat de artistiek directeur ervan uit dat aan een groot deel van de collectie wel sporen van ons koloniaal verleden kleven. “Je moet bedenken dat de rijke elite hun rijkdom vaak vanuit de koloniën of aanverwante handel haalde.”
Plantage Dordrecht in Suriname Het Tropenmuseum
Rondleiding
Het Dordts museum gebruikt niet alleen de positionering van haar kunst om context te verschaffen. Er is ook een rondleiding te volgen met speciale aandacht voor het koloniaal verleden. Onderbelichte Verhalen is een interactieve rondleiding gecreëerd door Rowan van der Stelt en Sidney Breidel, oprichters van Koloniaal Verleden Dordrecht.

In een rondleiding van een uur nemen zij de bezoeker mee door zowel de tentoonstelling Umar Rashid-Two Tongues als de vaste collectie, zes eeuwen schilderkunst, van het museum. Hier vertellen zij meer over de koloniale sporen achter de personen en objecten die op de schilderijen te zien zijn. Niet alleen het afgebeelde komt aan bod, ook de herkomst wordt besproken. De speciale rondleiding is nog drie keer te volgen, op 29 januari, 11 februari en 26 februari.

Daarnaast is het Dordrechts Museum één van de dertien oprichters van Musea Bekennen Kleur, een organisatie die streeft naar meer diversiteit en inclusie in musea. Samen met musea als het Rijksmuseum, het Van Gogh Museum en Het Rembrandthuis worden bijvoorbeeld acties op touw gezet om het personeel in te lichten over gevoelige ontwikkelingen in de maatschappij, en de impact die musea kunnen hebben op die eerdergenoemde maatschappij.


Uit recent onderzoek is gebleken dat Dordrecht een belangrijkere rol heeft gehad in het slavernijsysteem dan voorheen gedacht. Na onderzoek van Historisch Documentatie en Kenniscentrum Augustijnenhof en het Initiatief Koloniaal Verleden Dordrecht bleek dat duizenden Dordtenaren al dan niet indirect hebben meegewerkt aan het in stand houden van slavernij en mensenhandel. Van rijke suiker- en slavenhandelaren en plantage-eigenaars tot matrozen op de transportschepen, door de hele Dordtse samenleving waren betrokkenen. Er was zelfs een plantage in Suriname die Dordrecht heette. De eigenaar van de plantage? Dordtse handelaar en ondernemer Pieter van der Werff.

Heb jij interesse in een rondleiding door de oprichters van Koloniaal Verleden Dordrecht of wil je meer weten over het slavernijverleden van onze stad? Tours zijn te boeken op de website van het Dordrechts Museum.

Meest gelezen

'Schokkend, onverwacht en teleurstellend', onbegrip over bezuinigingsvoorstel

Redactie Streek 56 | Tristan Kans | Roxane Kroon | 7 feb 2025 17:06

Snackbar Verhage Dordrecht wint prijs voor beste frikandel van Nederland

Redactie Streek 56 | Jasmijn Thomassen | 5 feb 2025 17:14

Lees ook

Zaterdag gratis naar Dordts museum voor tentoonstelling Ary Scheffer

Op zaterdag 18 januari biedt het Dordrechts Museum alle Dordtenaren de kans om kennis te maken met d...

Nieuwe muurschildering 'Brievenbord' aan Talmaweg Dordrecht onthuld

We hebben er weer een nieuwe muurschildering bij in Dordrecht. Het kunstwerk van kunstenares Floor M...

Families gezocht voor fototentoonstelling Zwijndrecht

De gemeente Zwijndrecht is op zoek naar 25 families die gefotografeerd willen worden voor een fotote...

De ets een 'verloren' kunstvorm? Volgens André valt dat wel mee!

In het Dordrechts museum is sinds begin oktober een tentoonstelling te zien die volledig in het teke...

'Frankrijk boven' in nieuwe tentoonstelling over Ary Scheffer in Dordrechts Museum

Een nieuwe tentoonstelling van het Dordrechts Museum staat in het teken van Ary Scheffer en zijn Fra...

Kunstenaars met een vluchtverleden gezocht voor Galatea Kunstprijs 2025

Het Dordrechts Museum roept kunstenaars met een verleden als vluchteling op zich aan te melden voor ...