Dordrecht, Netherlands

Hond Hailey heeft een stereo-neus en speurt naar overlevenden onder het Turkse puin

Reddingshond Chase in actie bij een oefening © Rijnmond
Niet alleen mensen zoeken naar overlevenden onder het puin in Turkije. Honden als Hailey - met hun superneus - speuren minstens zo hard mee.
RTV Rijnmond | 10 februari 2023 08:30 | Aangepast op 9 februari 2023 14:45
Ze ligt op een groen laken, met de ogen een beetje dicht. Mannen met paarse handschoenen bekommeren zich om haar voorpoot. Hailey wordt gehecht.

Speurend naar overlevenden onder het puin in Turkije is de Mechelse Herder gewond geraakt. Maar dramatisch is het niet. "Vandaag kan ze het gebied weer in", meldt reddingsteam USAR op Twitter.
Hailey is een van de acht honden, die de Nederlandse hulpverleners hebben meegenomen naar het rampgebied. Haar taak? Redden wat er nog te redden valt.
"Een hond als Hailey hoort bij de crème de la crème van de reddingshonden", zegt Yvonne Vermeulen, die al zo'n vijftien jaar honden traint op het oppikken van menselijke geursporen. Zelf doet ze dat voor de sport en neemt ze deel aan wedstrijden in binnen- en buitenland. Gedreven ("Ja, ik ben als door een virus besmet") beantwoordt de instructeur van Sardog vragen over alles wat met reddingshonden te maken heeft.

Waarom zijn er honden mee naar het rampgebied?
Door hun formaat kunnen ze op plekken komen waar reddingswerkers moeilijk bij kunnen. Bovendien brengen ze een geweldig zintuig mee: hun neus.

Hoeveel beter ruikt een hond dan een mens?
De neus van een hond bevat zo'n 220 miljoen geurreceptoren. Wij mensen komen niet verder dan zo'n vijf miljoen. Dat is dus een enorm verschil. Voor een hond is zijn neus zijn belangrijkste zintuig. Daarna volgt zijn gehoor en dan pas het zicht.
De reuksensoren van een hond © Yvonne Vermeulen
Hoe langer de snuit van een hond, hoe beter hij kan ruiken. Een herdershond is dus een betere speurder dan bijvoorbeeld een mopshond.
Een hond kan bovendien 'stereo' ruiken. Zijn neusgaten werken onafhankelijk van elkaar en hij weet of een geur van links of rechts komt.

Wat doet een reddingshond precies?
Hij scant een gebied op menselijke geur en gaat blaffen als hij iemand gevonden heeft. De hond is speciaal hierop getraind. Komt hij in het puin een pak cocaïne tegen dan loopt hij daar dus straal aan voorbij. Speuren naar drugs is weer een heel andere tak van sport.

Slaan de honden alleen aan op levende mensen?
Ja, dode mensen verspreiden een andere geur en de honden hebben geleerd om zo'n spoor te negeren. Maar er zijn ook honden die juist wel getraind zijn op het detecteren van overledenen.
Hoe lang duurt de opleiding van een reddingshond?
Voordat een hond wordt ingezet, heeft hij er zo'n drie jaar training op zitten. Voor de meeste honden begint de training al als ze net weg zijn bij hun moeder. Spelenderwijs leert een pup dat het leuk is om een menselijke geur op te pikken. Want: daar krijgt 'ie een beloning voor. Dat kan een brokje zijn, maar ook een balletje.

Aan het einde van de opleiding kan de hond niet alleen mensen vinden, maar bijvoorbeeld ook over een ladder lopen en raakt hij niet in paniek als hij in een tuigje moet abseilen. Hij kan niet alleen mensen op land vinden, maar ook in het water.

Is elk hondenras even geschikt?
Nee. Trainers zeggen dat een hond een bepaalde 'drive' moet hebben. Hij moet graag willen samenwerken en gretig zijn op beloning. Om die reden zie je onder de reddingshonden weinig teckels en beagles. Meestal zijn het herdershonden, Labradors of Golden Retrievers.

Zijn reuen beter in het reddingswerk dan teven? Of andersom?
Dat maakt geen verschil.

Is het belangrijk dat een hond een vaste begeleider heeft?
Ja, zo iemand kan de hond als het ware 'lezen' en ziet het best of een hond geur te pakken heeft. Maar ook of het dier vermoeid raakt en afgewisseld moet worden door een andere hond.
Heeft een reddingshond een speciale uitrusting?
Honden die na een aardbeving aan het werk gaan, hebben vaak schoentjes aan om hun voetzolen te beschermen tegen brokstukken en glas. Verder dragen ze - voor de veiligheid - zo min mogelijk. Een halsband kan bijvoorbeeld gevaarlijk zijn, omdat ze daarmee ergens achter zouden kunnen blijven haken en dan vast komen te zitten. Of erger...

Hoe belangrijk zijn de weeromstandigheden voor het speurwerk?
Heel belangrijk. Als het flink waait kan een hond veel gemakkelijker geursporen oppikken dan op een windstille dag.
Een reddingshond gaat blaffen als hij een slachtoffer gevonden heeft © Yvonne Vermeulen
Hoeveel uur per dag kan een hond speuren?
Dat verschilt per dier en hangt ook van de omstandigheden af. Na een uur intensief speurwerk krijgt de hond vaak even pauze. Om daarna weer aan het werk te gaan. Zo kan hij meerdere sessies doen.

Tot welke leeftijd kan een dier dit werk doen?
Zeker tot een jaar of acht. Honden die naar rampgebieden gaan zijn van te voren allemaal medisch getest en zijn in goede conditie.

Waar verblijven de honden als ze niet aan het werk zijn?
Thuis, bij hun begeleider. Ze trainen elke dag. Reddingshonden moeten heel sociaal zijn naar mensen. Er wordt anders mee omgegaan dan met politiehonden, die op commando moeten bijten.

Kan een reddingshond getraumatiseerd raken?
Niet door het zoeken op zich, want dat vindt 'íe leuk. Trauma's kunnen wel ontstaan door bijvoorbeeld verwondingen.
Ook kan een hond overprikkeld raken door iets als vuur of geluid. Hij stopt dan met zoeken. Maar: een goede reddingshond is op z'n werk voorbereid en kan hier allemaal mee omgaan.

Dit is een artikel van onze mediapartner Rijnmond.

Lees meer over:

Aardbeving|speurhonden|USAR-team|

Meest gelezen

Oud-nieuwslezer TV Dordrecht Sieto Zeeman (66) overleden

Redactie RTV Dordrecht | 18 apr 2024 15:35

Brandbrief aan Blue Amigo: zorg voor een alternatief!

Redactie RTV Dordrecht | 19 apr 2024 17:00

Lees ook

Benefietwedstrijd levert 100.000 euro op

Het evenement Hart4Slachtoffers, afgelopen weekend aan de Krommedijk in Dordrecht, heeft een geldbed...

Video-analist Kenny maakte aardbeving van dichtbij mee: ‘Was best heftig’

Een klus voor de nationale voetbalselectie van Congo-Brazzaville kreeg voor Kenny Basteleus (32) een...

Vier voorgangers spreken in Grote Kerk gebed uit voor Turkije en Syrië

Op de solidariteitsbijeenkomst voor de slachtoffers van de aardbevingsramp in Turkije en Syrië sprak...

Masum keert terug uit rampgebied Turkije: ‘Dit heeft mij diep geraakt’

Dordtenaar Masum Kolkilic is teruggekeerd uit het Turkse rampgebied. Hij is diep onder de indruk wat...

Dordtenaren organiseren op 26 april benefietduel voor slachtoffers aardbeving

Dordrecht staat op woensdag 26 april in het teken van een sportieve actiedag voor de slachtoffers va...

Kolkiliç vertrokken naar Turkije om ingezameld geld persoonlijk te overhandigen

Met pijn in zijn hart kijkt hij naar de beelden uit het rampgebied. Masum Kolkiliç komt zelf uit de...