Het Britse vliegtuig is een van de ruim 5500 vliegtuigen dat tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland verloren is gegaan. De resten van een groot deel daarvan liggen nog in de Nederlandse bodem.
Zo ook in Alblasserdam. De Belgische piloot Jean-Noël Vandaele kwam om het leven toen zijn Hawker Typhoon, een jachtbommenwerper, boven het huidige wandelgebied van de polder Kortland werd neergehaald. Vandaele overleefde dit niet.
Het lichaam van de piloot is destijds wel geborgen en begraven, maar in de grond zaten al die tijd nog restanten van het vliegtuig. In het wrak zaten nog vliegtuigbrandstof, olie en wapen- en munitieresten. Deze resten vormen een gezondheids- en veiligheidsrisico voor mens en milieu. Het vliegtuig moest daarom op een zorgvuldige manier uit de grond worden gehaald.
Defensie
De berging begon eind februari en duurde zo'n anderhalve week. Een speciaal team van Defensie voerde de klus in opdracht van de gemeente uit. "Er zijn drie redenen om te bergen: uit piëteit naar de nabestaanden, omdat er een gevaar is voor de omgeving of omdat het in de weg ligt om te bouwen", vertelt Hubert Schuncken van Defensie. "In dit geval was er munitie gevonden, dus wilde de gemeente vanwege de veiligheid dat dit geborgen werd."
Schuncken is als stafofficier al bij veel vliegtuigbergingen betrokken geweest. Hij noemt deze berging in Alblasserdam een heel mooi project. "Het was alleen heel nat en de grond was lastig te bewerken. Maar we hebben grote stukken vliegtuig aangetroffen. Dat is erg bijzonder, want daaruit kun je echt herkennen dat dit een vliegtuig was. Normaal gesproken zien we vaker kleine stukjes."
Een van die grote stukken is bijvoorbeeld het motorblok. "Een motor met een enorm vermogen", weet Arjan Wemmers van de werkgroep Hawker Typhoon Memorial. "24 cilinders en tweeduizend pk. Ik hoop dat dit later een plek krijgt in Alblasserdam om het verhaal van de omgekomen Belgische piloot tastbaar te maken. Dat is het doel van ons project."
Wemmers heeft contact met de dochter van de omgekomen Jean-Noël. "Zij is inmiddels 85, maar dat verdriet leeft uiteraard nog steeds. Daarom is het ook belangrijk om dit verhaal door te geven aan de volgende generaties. We hebben vandaag veertien klassen op bezoek gehad, dan wordt het levend en vergeten zij hopelijk nooit wat hier is gebeurd."
'Hij is gesneuveld voor onze vrijheid'
Ook burgemeester Jan Willem Boersma is blij met de berging en wil deze herinnering levend houden. "Het is nu bijna tachtig jaar geleden en we moeten dit verhaal blijven vertellen. Vandaele was een jonge man die een vrouw en kind achterliet. Hij is gesneuveld voor de vrijheid die wij hier nog steeds hebben. Hij ligt ook begraven in Alblasserdam en is een onderdeel van onze gemeenschap en de geschiedenis geworden."
De geborgen restanten van het vliegtuig worden naar een centrale locatie van Defensie gebracht voor een grondige inspectie. Daarna worden toonbare vondsten in bruikleen gegeven aan bijvoorbeeld gemeenten of musea.
Bekijk hieronder de reportage van mediapartner Rijnmond over de brokstukken: