Waarom is er nooit hard opgetreden tegen Chemours en Dupont?
Omdat Chemours en voorganger DuPont zich vrijwel altijd hebben gehouden aan de regels en de hoeveelheden die ze mochten lozen en uitstoten. Wel zijn er relatief kleinere, vooral administratieve, overtredingen geweest, zoals het te laat melden van een lozing. Daarvoor heeft het bedrijf meerdere keren een boete voor gekregen.
Inmiddels zijn de toegestane hoeveelheden PFAS flink omlaag gebracht. Het lijkt er vooral op dat de grote hoeveelheden uitgestoten PFAS uit het verleden nu voor problemen zorgen. Dat is ook de inzet van de hoorzitting: wat wisten DuPont en Chemours al die tijd precies en heeft het echt een doofpot gecreëerd?
Waarom gaat Chemours niet gewoon weg?
De Dordtse wethouder Tanja de Jonge noemde sluiting onlangs tijdens een raadsvergadering 'de laatste optie die aan bod komt'. Volgens haar betekent sluiting waarschijnlijk alleen maar het probleem verplaatsen 'naar elders op de wereld'. Wel daagden Dordrecht, Sliedrecht, Papendrecht en Molenlanden Chemours voor de rechter.
Zij vinden dat het bedrijf verantwoordelijk is voor de schade in hun gemeenten. Ze willen dat Chemours dit erkent en het opruimen van de vervuiling betaalt. In september doet de rechter hierover uitspraak. Ook honderden bewoners hebben inmiddels een zaak aangespannen tegen Chemours.
Chemours werkt ondertussen aan het terugdringen van de uitstoot. Het kondigde vijf jaar geleden aan 75 miljoen euro te gaan investeren. In maart van dit jaar introduceerde het nog een nieuw filterproces. Het bedrijf noemt de Acquarius-installatie 'state of the art'. In vier stappen wordt PFAS uit het te lozen water gefilterd. Volgens Chemours gebeurt dat met een effectiviteit van 99,9 procent. Bovendien is Chemours een door veel mensen gewaardeerde werkgever en sponsort het diverse maatschappelijke projecten in Dordrecht en omgeving.
Wat verwachten inwoners die in de buurt van Chemours wonen van de hoorzitting?
Vanuit Dordrecht en de omliggende gemeenten reist een groep actievoerders naar Den Haag. Nienke Blauw is één van hen. "Ik verwacht dat Chemours zijn eigen verhaal gaat houden. Ik hoop dat de Kamerleden doorvragen. En dan vooral op wat het bedrijf al die tijd al wél wist. De Kamerleden hebben schriftelijk in ieder geval al goede vragen gesteld." Daarmee doelt ze op een lijst van 46 vragen aan de verantwoordelijk minister. "Wat gaat u doen tegen bedrijven die willens en wetens het milieu vervuilen en mensen ziek maken, en informatie daarover achterhouden?" is één van die vragen.
Blauw verwacht niet dat Chemours in de Tweede Kamer door het stof zal gaan. "Maar ik hoop wel dat de Kamerleden kritisch doorvragen", zegt ze. Verantwoordelijk minister Mark Harbers (VVD) zei tegen de NOS het 'buitengewoon ernstig' te vinden als Chemours de gezondheidsrisico's geheim hield.
Wat kunnen we verwachten van Chemours tijdens het optreden in Den Haag?
Het bedrijf reageerde niet op een verzoek tot een reactie op deze vraag. Het liet wel van zich horen na de uitzending van Zembla en sprak van 'schandaaljournalistiek'. Het schrijft op de eigen website: "Veel van de beweringen zijn gebaseerd op oude, vage en/of ontkrachte aantijgingen. Ze horen niet thuis in de wereld van geloofwaardige journalistiek." En: "In tegenstelling tot wat de uitzending wil doen geloven, bestaat de kern van het verhaal uit oude beweringen die jaren geleden zijn opgeworpen en ontkracht, veelal vóór de oprichting van Chemours in 2015."
Het bedrijft wijst verder naar een recent onderzoek van de Nationale Onderzoeksraad voor de Veiligheid dat Chemours prijst voor het naleven van de regels en het investeren in nieuwe, milieubewustere technieken. Tegen AD/De Dordtenaar zei Chemours dat het blij is in politiek Den Haag haar kant van het verhaal te kunnen vertellen.
Wat moet je als burger nu met al deze informatie? Wat mag je nu wel of niet?
Daarover zijn de meningen sterk verdeeld. Er zijn bewoners, al zijn het er niet veel, die al jaren weigeren kraanwater te drinken. Drinkwaterbedrijven zeggen op hun beurt dat hun water veilig is.
Emeritus-hoogleraar Jacob de Boer zei zondag in radioprogramma Pointer dat hij zijn kleinkinderen niet zou laten zwemmen in het Lammetjeswiel in Alblasserdam of in de Merwelanden bij Dordrecht. Er gelden vooralsnog geen zwemverboden rondom de Chemours-fabrieken. Af en toe zwemmen waarbij je misschien een slokje water binnen krijgt, hoeft dan weer niet schadelijk te zijn, voegde De Boer toe. Anders is dat wellicht als je heel regelmatig in het water ligt. Al staat ook dat niet onomstotelijk vast. Dat wordt nu onderzocht.
Er zijn dus nog veel vragen. Daarom is er van meerdere kanten nader onderzoek aangekondigd en willen de Provinciale Staten later dit jaar de directie en medewerkers van Chemours uitgebreid aan de tand voelen. Maar eerst is het woensdag de beurt aan de Tweede Kamer.
Dit is een artikel van onze mediapartner Rijnmond