Dordrecht, Netherlands

Dordts erfgoed na drie eeuwen terug op het eiland

Een Statenbijbel van ruim driehonderd jaar oud is terug waar hij ooit gedrukt is. Het erfstuk wordt woensdag onthuld in de stadsbibliotheek van Dordrecht. "Gewoon op Marktplaats gekocht!"
Trevyn van Houwelingen | Redactie Streek 56 | 26 juni 2024 13:02 | Aangepast op 26 juni 2024 13:02
De Statenbijbel werd in 1702 gedrukt op de Lange Breestraat door de Dordtse broers Keur. Ruim drie eeuwen zwierf de bijbel door het land voordat collectiemanager Lonneke van Ark het document op Marktplaats voorbij zag komen. Ze vertelt: “De originele prijs die in 1702 voor deze bijbel betaald is lag op 25 gulden. Omgerekend, inclusief inflatie, is dat nu zo’n 25 duizend euro.” De bibliotheek betaalde in januari ongeveer 1100 euro voor het document, dat na aankoop het oudste stuk in de collectie van bibliotheek AanZet is.

Dordts erfgoed
De Statenbijbel is onderdeel van het Dordtse historische erfgoed. De vertaling van de bijbel in het Nederlands, ook wel Statenvertaling genoemd, ontstond namelijk vanuit een opdracht van de Dordtse synode. De synode, die duurde van 13 november 1618 tot 29 mei 1619, was een ontmoeting van invloedrijke protestantse kerkheren om te proberen een eind te maken aan de godsdiensttwisten in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Tijdens de honderdtachtig ontmoetingen die de geestelijken hadden werd ook nagedacht over het beschikbaar maken van de christelijke teksten in Nederland. Zeven ontmoetingen gingen over het vertalen van de bijbel, tot dan toe nog niet beschikbaar in het Nederlands. Bijna twintig jaar later, in 1637, werd de eerste versie van dit document gedrukt. De variant in de Dordtse bieb is 65 jaar later vervaardigd.

Kussen van het eiland
Overigens is niet alleen de Statenbijbel in Dordrecht vervaardigd, ook het kussen waar dikke boekwerk op rust is in de oude binnenstad gemaakt. Wel iets recenter, de bieb schakelde de hulp in van Stichting Philadelphia (Atelier Groenmarkt) in Dordrecht, een werklocatie voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Dankzij het handwerk van twee deelnemers wordt de Statenbijbel tentoongesteld op een blauwfluwelen kussen met een koninklijke uitstraling; het heeft sierlijke goud- en koperkleurige figuren die met de hand geborduurd zijn.

Taal
De vertaling van het boekwerk, ruim driehonderd jaar geleden, heeft nog altijd impact in deze tijd. Zo staan er in de Statenbijbel bijvoorbeeld voor het eerst spreekwoorden geschreven die wij nog altijd gebruiken. Denk aan “de appel valt niet ver van de boom” en “hemel en aarde bewegen”.

De Bijbel was op dat moment de bekendste en belangrijkste tekst in de Europa. Voor een groot deel van Nederland was het de eerste keer dat men, indien men kon lezen, een boek in de eigen spreektaal kon aanschaffen. Dit was van grote invloed op de standaardisering en ontwikkeling van de Nederlandse taal.

Te zien en aan te raken
Om erfgoed laagdrempeliger te maken en het verhaal van Dordrecht te vertellen, is het boek de komende maand ook in te zien voor iedere bezoeker van de stadsbibliotheek.

Bekijk hieronder de reportage die wij maakten over de Statenbijbel.

Meest gelezen

Overval gepleegd door groep jongeren

Redactie Streek 56 | Jasmijn Thomassen | 27 nov 2024 12:04

Lees ook

Gloednieuwe maakplaats in Hardinxveld-Giessendam: ‘Het is heel gezellig’

De sfeer zit er bij binnenkomst al goed in, popcorngeur en vrolijke kinderstemmen komen je tegemoet....

Is jouw huis wel goed geïsoleerd? Leen een warmtecamera bij de bieb

De dagen worden weer kouder en de verwarming gaat weer hoger. Soms voel je dat je huis warmte verli...

Nieuwe Nederlanders leren de taal door samen te borduren

Mensen samenbrengen door middel van het samenwerken aan een mooi project. Dat is wat Hillie den Best...

Bibliotheek Crabbehof langer open dankzij landelijke subsidie

Bibliotheek Crabbehof is voortaan vaker en langer open dankzij een impuls vanuit een landelijke subs...

Voorleesmarathon in de bibliotheek

De Stadsbibliotheek aan de Groenmarkt staat maandagavond 15 januari geheel in het teken van verhalen...

Booktokkers geven geheimen prijs tijdens eerste Dordtse booktokevent

Duizenden views op TikTok en dat alleen maar door te vertellen over het boek dat je nu aan het lezen...