Dordrecht, Netherlands

'Gevolgen van de holocaust generaties lang voelbaar'

Dordrecht staat stil bij Holocaust Memorial Day

Burgemeester Kolff spreekt de aanwezigen toe tijdens de Holocaust-herdenking in het Dordtse Stadhuis Ben Corino
Het is druk in het Stadhuis deze zaterdagavond. Veel mensen zijn bij elkaar gekomen om stil te staan bij het feit dat het 79 jaar geleden is dat het concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz werd bevrijd. Deze dag is uitgeroepen tot Holocaust Memorial Day, om de 6 miljoen slachtoffers die tijdens de Tweede Wereldoorlog vielen, te herdenken.
Marjolein Vos | 29 januari 2024 15:30 | Aangepast op 29 januari 2024 15:30
Bij de herdenking in Dordrecht ligt de nadruk deze keer op de tweede en derde generatie: de kinderen en kleinkinderen van de mensen die de wreedheden zelf ondervonden hebben. En wat voor gevolgen de verschrikkingen nog altijd op hun leven hebben. Nienke is één van hen en spreekt de aanwezigen toe. En dat is moeilijk. “Het voelt heel ongepast dat je moet vertellen hoe het van binnen is. Omdat je graag wil blijven staan en niet een slachtoffer wilt zijn”, vertelt ze.

Haar moeder is Bertie Rodriquez, één van de drijvende krachten achter de herdenkingen van omgekomen Dordtse joden. Zelf werd ze als klein kind achtergelaten in de Schouwburg, om vervolgens naar een onderduikadres gebracht te worden. Van haar gezin overleefde alleen zij en één van haar broers de oorlog. Haar vader, moeder en broertje werden vermoord in kamp Sobibor.

Trauma
Nienke worstelde in haar leven vaak met angsten en nachtmerries, maar legde niet direct de link van de holocaust. Totdat duidelijk werd dat het trauma dat haar moeder opliep generaties lang doorwerkte. “De eerste keer dat ik besefte wat dat betekende, was toen ik zelf een dochtertje kreeg. Toen die 1,5 jaar oud was en ik bij mezelf dacht: hoe doe je dat, een kind wegbrengen en niet weten waar het naar toe gaat. En weten dat je zelf waarschijnlijk je dood tegemoet gaat. Dat moet je je eens proberen voor te stellen. Dat gaat niet. Het trauma dat daaruit voortkomt, is zo groot.”

Haar moeder begon pas over haar eigen verdriet te praten toen Nienke eigenlijk al bijna het huis uit was. Zelf was ze altijd bang om afscheid te nemen. Nu weet ze waar dat vandaan komt. Het woord nemen tijdens de herdenking voelt raar: Nienke wil liever doorpakken en verbinden, zoals ze zelf zegt. Maar: “Het er niet over praten maakt het eigenlijk erger.”
Bertie Rodriguez overleefde als klein kind de oorlog, bijna haar hele familie kwam om in Sobibor Ben Corino
Kracht
Haar moeder is het daarmee eens. “Het verhaal moet verteld blijven worden , zeker nu de eerste generatie bijna verdwenen is”, zegt Bertie Rodriguez tegen verslaggever Ben Corino. Maar ook zij wil niet teveel in de slachtofferrol kruipen. “Er is niet alleen verborgen leed, ook verborgen kracht. Mijn vorige generaties hebben bewezen dat als je het leven oppakt en blijft bouwen, dat je dan krachtig wordt. Maar de oorlog en het onderduiken blijven een rode draad in mijn leven. Het heeft mijn hele leven beïnvloed.”
Tijdens de bijeenkomst speelde muziek een belangrijke rol Ben Corino
De geschiedenis herhaalt zich
Burgemeester Wouter Kolff luistert, net als de andere aanwezigen, aandachtig naar de verhalen van de sprekers. “Het is goed om te zien, dat er zoveel mensen op de herdenking zijn afgekomen”, zegt hij na afloop. “De hele hal van het stadhuis is vol. En dat doet me goed, want dit natuurlijk een vreselijke gebeurtenis die we nooit mogen vergeten en die ook gevolgen heeft tot op de dag van vandaag en waarschijnlijk ook over 79 jaar nog steeds sporen trekt.”

Kolff staat tijdens de bijeenkomst stil bij alle slachtoffers die vielen in Auschwitz, maar met name bij 122 Dordtse Joden die omkwamen in het kamp. Maar ook vooral bij de gevolgen die de oorlog nog altijd heeft op het dagelijks leven. “Antisemitisme is nog steeds aan de orde van de dag. Je vraagt je weleens af, leren we het nou nooit? Op een of andere manier moet de geschiedenis zich kennelijk telkens herhalen. Maar ik hoop toch dat dit soort bijeenkomsten, het erover hebben met elkaar en erbij stilstaan. dat dat allemaal bijdraagt om verder leed te voorkomen.”

Lees ook

Bijna 80 jaar geleden stortte een jachtvliegtuig neer in Dordrecht: Defensie start nu berging

Op 3 november 1944 stortte een Britse Spitfire neer op landgoed Amstelwijck in Dordrecht. Nu bijna 8...

Nabestaanden herdenken bemanning WOII-bommenwerper ‘Popeye’

Zondag was het precies 80 jaar geleden dat de Britse Lancaster bommenwerper ‘Popeye’ neerstortte in ...

Zoektocht naar burgemeester gestart, maar eerst een waarnemer

De huidige burgemeester van Dordrecht is aan zijn laatste maanden bezig, hij vertrekt en wordt Commi...

Uitgegraven stukken geschiedenis komen tot leven op Bunkerdag

In Dordrecht zijn er genoeg te vinden: verdedigingsbunkers, in de Tweede Wereldoorlog gebouwd door d...

Gesneuvelde soldaten herdacht op Essenhof en in Dubbeldam

Afgelopen zaterdag vonden twee herdenkingen plaats voor gesneuvelde soldaten uit de meidagen van 194...

Drie struikelstenen uit stoep gewrikt: ‘Dit is nog nooit gebeurd’

Een gapend gat van dertig bij tien centimeter, op de stoep waar ooit een huis met adres Boomstraat 2...