Voor het onderzoek werden watermonsters genomen bij acht rioolwaterzuiveringsinstallaties. De onderzoekers hadden verwacht dat er alleen hoge concentratie pfas zouden worden aangetroffen bij installaties die veel industriewater verwerken, maar ook installaties die bijna alleen huishoudelijk afvalwater zuiveren, leverden hoge concentraties op.
"Dit onderzoek geeft aan dat pfas overal zit", zegt Michiel Jonker, milieutoxicoloog van de Universiteit Utrecht. "Pfas is gemaakt om overal aan te ontsnappen, qua zuivering slipt het overal doorheen. Je kunt het simpelweg niet verwijderen. Des te meer reden om de productie te stoppen."
Pfas is een verzamelnaam voor zo'n zesduizend door de mens gemaakte stoffen. Een van de bekendere stoffen is pfoa een grondstof voor de teflonlaag in pannen. Die stof werd jarenlang gebruikt en geloosd door chemiebedrijf DuPont en de latere opvolger Chemours in Dordrecht.
Dordrecht
In het onderzoek is onder meer gekeken naar de waterzuiveringsinstallatie bij Dordrecht. Zo werd het afvalwater onderzocht en het afgevoerde slib bij die installatie van de afvalzuiveringsinstallatie van HVC. Ook zijn er monsters genomen bij Piershil. Bij die installatie wordt vrijwel alleen maar huishoudelijk afvalwater gezuiverd. Daar werden lagere concentraties pfas gemeten.
In het afvalwater zijn concentraties pfas gevonden: 10 tot 1000 nanogram per liter. Dat is volgens de onderzoekers veel minder dan bijvoorbeeld medicijnresten, maar pfas heeft al bij een hele lage concentratie een hoog gezondheidsrisico.
Oplossing
Volgens de koepelorganisatie voor de waterschappen zit daardoor de oplossing niet bij de bron en niet bij zuiveringsinstallaties. De Unie van Waterschappen vindt dat de lozingsvergunningen die de bedrijven nu hebben kritisch bekeken moeten worden. Bedrijven als Chemours hebben een vergunning om een twee kilo pfas per jaar in de Merwede terecht te laten komen. Dat was in 2017 nog 1200 kilo. Ook de vergunning voor de uitstoot via de lucht is teruggebracht met bijna 99 procent.
Ondertussen is Nederland met wat andere EU-landen begonnen om pfas verboden te krijgen. Het gaat om een verbod op schadelijke pfas, met een uitzondering voor enkele toepassingen. Dat verbod zou in 2025 moeten ingaan.
Dit is een artikel van mediapartner Rijnmond.
